Najbardziej innowacyjnym uniwersytetem w Europie wg raportu Thomson Reuters nie jest uczelnia z Londynu, Paryża czy Berlina. Nie jest nią też Uniwersytet w Oxfordzie (miejsce 10), czy Cambridge (miejsce 3). Jest nią Uniwersytet w niespełna stutysięcznym, belgijskim Leuven. Tą pozycję zajmuje drugi rok z rzędu, więc nie może być mowy o przypadku.
Życie w Leuven toczy się podobno wokół dwóch instytucji. Jedną jest wspomniany uniwersytet, drugą browar Stella Artois. Tym razem chciałem jednak skupić się tylko na uniwersytecie. Nie będę analizował przyczyn jego sukcesu i znakomitych osiągnięć. Wspomnę o dwóch, łączących się, bardzo ciekawych dla mnie wątkach, które być może w jakimś stopniu wpływają na wyniki uczelni. A może dokładnie odwrotnie – to sukcesy sprawiają, że uniwersytet myśli o czymś więcej niż nauka i dydaktyka w dosłownym tych słów znaczeniu?
Do wielkiego beginaża trafiłem trochę przypadkiem. Coś wcześniej słyszałem, gdzieś czytałem i postanowiłem, że w ramach spaceru pójdę w jego kierunku. Jak znajdę, to chętnie pooglądam. I znalazłem. To była miłość od pierwszego wejrzenia. Bo jak inaczej zareagować na 3-hektarowy zespół zabytkowych, murowanych budynków, powstających od XIII wieku, stanowiących piękny, zadbany i jednocześnie żywy kompleks? Może to przez popołudniowe, jesienne światło, może przez fakt, że na wąskich uliczkach zobaczyłem tylko pieszych i rowery, może przez idealnie przycięte drzewa i wystrzyżone trawniki. W każdym razie całokształt sprawił, że następnego dnia poszedłem tam raz jeszcze. Musiałem się przekonać, czy to jest prawdziwe. Takie właśnie było.
Beginaż (nld. begijnhof, fr. béguinage) to na pierwszy rzut oka coś między klasztorem a kolonią górniczą z przełomu XIX I XX wieku. Były to miejsca, gdzie mieszkały beginki – kobiety niezamężne, świeckie, które chciały w życiu pomagać ludziom i żyć blisko Boga. Zakładały takie właśnie dzielnice, które składały się z kościoła i domów mieszkalnych. Często lokowano tam także szpitale, czy inne ośrodki opieki. Całość otoczona była murami. Taki właśnie kompleks, niegdyś pod miastem, dziś właściwie w jego centrum rozwijał się od XIII w. w Leuven. Ostatnia beginka zmarła w nim w 1988 roku. Jednak już nieco wcześniej, w 1962 roku cały kompleks, w złym stanie technicznym zakupił wspomniany na początku uniwersytet. Po gruntownej renowacji przeznaczył go na mieszkania dla naukowców i doktorantów przyjeżdżających do uczelni na staże i wizyty naukowe. Tym samym kompleks żyje, a mieszkający w nim ludzie pochodzą z całego świata. I zapewne walnie przyczyniają się do sukcesów uczelni.
Na koniec ciekawostka. Uniwersytet Leuven (a właściwie Katolicki Uniwersytet Leuven – KU Leuven; nie mylić z Université Catholique Louvain (UCL), choć to porównanie samo w sobie jest historią wartą opowiedzenia, także z punktu widzenia terenu zabudowanego) w ramach polityki transportowej chętnym pracownikom daje w użyczenie rowery. Rower mogą użytkować, tylko jeśli są pracownikami. Zmieniając pracę rower trzeba oddać. Ale brak własności ma pewne plusy. Gdy rower się zepsuje, naprawia go właściciel, czyli uczelnia. Trzeba tylko zaprowadzić go w odpowiednio oznaczone miejsca, wraz z opisem awarii. Tam też czeka po naprawie.
Czy dobre warunki mieszkaniowe i nietuzinkowa polityka transportowa (będąca jednocześnie promocją uczelni – rowery są opisane logo uniwersytetu) mogą wpłynąć na innowacyjność kadry? Pewnie nie są to kluczowe czynniki. Ale same w sobie wskazują na innowacyjność władz. I być może do innowacyjności się przykładają. Zobaczcie sami poniżej, jak ten związek wygląda na co dzień.
